Bądźcie świadkami wolności w świecie pełnym konfliktów

W dniach 24-26 listopada odbywał się w Weronie pod hasłem «#soci@lmente liberi» (społecznie wolni) xiii Festiwal Nauki Społecznej Kościoła. Poniżej zamieszczamy przesłanie Papieża Franciszka do uczestników tegorocznej edycji.

Serdecznie pozdrawiam przede wszystkim prezesa Fundacji «Segni Nuovi», Alberta Stizzolego, który od kilku lat wraz z liczną grupą świeckich, komitetem naukowym i przyjaciółmi, wspierającymi konkretnie to przedsięwzięcie, kontynuuje tę ważną inicjatywę, jaką jest Festiwal Nauki Społecznej Kościoła.

Pozdrawiam was wszystkich, pracowników, przedsiębiorców, profesorów i zaangażowanych świeckich, którzy uczestniczycie w trzynastej edycji Festiwalu Nauki Społecznej Kościoła. Dziękuję organizatorom, którzy z pasją i w ciszy kontynuują tę inicjatywę, aby konkretnie urzeczywistniać w społeczeństwie nauczanie Ewangelii. To właśnie wy, pracownicy świeccy, nie szczędzicie sił i ukazujecie jedną ze zbieżności, wyrażonych w sprawozdaniu podsumowującym pierwszą sesję xvi Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów (4-29 października 2023 r.): «Jeśli misja jest łaską, która angażuje cały Kościół, to wierni świeccy wnoszą zasadniczy wkład w jej realizację we wszystkich środowiskach i w najbardziej zwyczajnych codziennych sytuacjach. To oni przede wszystkim uobecniają Kościół i głoszą Ewangelię w kulturze środowiska digitalnego, która wywiera tak silny wpływ na całym świecie — w kulturach młodzieżowych, w świecie pracy, ekonomii i polityki, sztuki i kultury, badań naukowych, edukacji i kształcenia — w trosce o wspólny dom oraz, w szczególny sposób, w uczestnictwie w życiu publicznym» (n. 8 d).

Temat, który wybraliście w tym roku: «#soci@lmente liberi», przywołuje kilka bardzo aktualnych kwestii, zwłaszcza w odniesieniu do kultury cyfrowej, która wpływa na relacje między ludźmi, a w konsekwencji na społeczeństwo. Symbol @, znajdujący się w słowie «soci@lmente», oznaczał w przeszłości jednostkę miary, później przyjął wartość księgową, a na koniec wszedł do powszechnego użycia w poczcie elektronicznej w znaczeniu «przy». Wskazanie dotyczące życia w wolności w mediach społecznościowych współcześnie pochodzi zatem z historii. Wskazuje na to owo «przy», które oznacza bliskość, zbliżenie, kontakt, wewnętrzny wyraz wolności, którą należy «zachowywać» w swoim sercu. Sieć, jakiej pragniemy, nie jest stworzona, «by usidlać, ale by wyzwalać, by strzec wspólnoty wolnych osób. Sam Kościół jest siecią utkaną przez komunię eucharystyczną, w której jedność nie opiera się na 'polubieniach', lecz na prawdzie, na 'amen', z którym każdy przylgnął do Ciała Chrystusa, akceptując innych» (Orędzie na 53. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, w: «L’Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 2/2019, s. 49). W tym dążeniu i w tym zawierzeniu wyraża się wolność osobista i wspólnotowa. W porównaniu z szybkością przepływu informacji, która powoduje zachłanność relacyjną, «amen» jest swego rodzaju prowokacją do wyjścia poza kulturowe spłaszczenie, aby nadać pełnię językowi, przy zachowaniu szacunku dla każdej osoby. Niech nikt nie będzie promotorem komunikacji odrzucania przez rozpowszechnianie przesłań nienawiści i zniekształcanie rzeczywistości w sieci! Komunikacja osiąga pełnię w całkowitym oddaniu siebie drugiej osobie. W tej relacji wzajemności rozwija się wątek wolności.

Pamiętacie z pewnością słynny opis rozmnożenia chleba i ryb z Ewangelii Marka (6, 34-44). Często koncentrujemy się na samym fakcie — około pięciu tysięcy osób mogło wyżywić się tym, co Jezus im udostępnił. W rzeczywistości Ewangelista jest o wiele bardziej zainteresowany sposobem, w jaki Jezus nakarmił tłum, który dołączył do Niego na brzegu Jeziora Tyberiadzkiego. «Jezus (...) ujrzał wielki tłum. Zlitował się nad nimi, byli bowiem jak owce nie mające pasterza. I zaczął ich nauczać o wielu [sprawach]» (6, 34). Przede wszystkim Jezus naucza, że pierwszym pokarmem jest prawda, której On jest narratorem w historii, której stał się żywą przypowieścią. Ponadto ludzie zadają sobie wiele trudu, aby móc Go słuchać, pokonują nawet wiele kilometrów pieszo. Dlaczego? Marek sugeruje, że tłum dostrzega niezrównany autorytet Mistrza z Nazaretu. Niewątpliwie wynika on z tego, co mówi — często są to nauki trudne do przyswojenia, ponieważ są bardzo wymagające. Ale bardziej jeszcze Jego autorytet bierze się z Jego osobistego zaangażowania i bycia obliczem i słowem Ojca na zakrętach ludzkiej egzystencji — On lituje się nad ludźmi, ma takie same uczucia, jak ludzie, których ma przed sobą, nie patrzy na nich z góry, przejmuje się ich problemami, troszczy się o nich.

Jego komunikacja jest prawdziwa, ponieważ jest inspirowana miłością do tych, którzy Go słuchają, chociaż nie zawsze uważnie. Rzeczywiście, po nauczaniu następuje dar chleba i wspólnoty — Jezus troszczy się o całą osobę, to znaczy o jej integralność; Jezus, oczywiście, nie jest samotnym przywódcą. Aby dotrzeć do każdego ze zgromadzonych, prosi o współpracę uczniów. Oni również muszą wejść w Jego logikę osobistego zaangażowania. Nie ma daru ewangelicznego, który nie dotyczyłby przynajmniej w pewnym stopniu samego darczyńcy: «Wy dajcie im jeść!» (Mk 6, 37). To jest wolność, do której powołany jest uczeń — wolność tego, kto angażuje się z inteligencją i miłością, aby umożliwić wzrastanie innym.

Dlatego tak istotne jest, by być świadkami wolności w świecie pełnym konfliktów. Życzę wam wszystkim, abyście zdołali wyrażać hasztag soci@lmente poprzez inteligentne promowanie działań i inicjatyw na rzecz dobra wspólnego. Angażujcie się w edukację w zakresie kultury daru. «Darmo otrzymaliśmy życie, nie zapłaciliśmy za nie. Zatem wszyscy możemy dawać bez oczekiwania czegoś w zamian, czynić dobro, nie żądając tego samego od osoby, której pomagamy» (Fratelli tutti, 140).

Niech Pan wam błogosławi! I proszę, nie zapominajcie o modlitwie za mnie!

Z braterskim pozdrowieniem.

Dom św. Marty, 5 listopada 2023 r.

Franciszek