Niedożywienie zbrodnią przeciwko prawom człowieka

Papież Franciszek skierował w poniedziałek 26 lipca przesłanie do sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Antonia Guterresa w związku z odbywającym się w Rzymie, w siedzibie fao , spotkaniem przygotowawczym do światowego szczytu poświęconego systemom żywnościowym, który odbędzie się we wrześniu w Nowym Jorku. Przesłanie — które publikujemy poniżej — odczytał abp Paul Richard Gallagher, sekretarz ds. relacji z państwami.

Ekscelencje, Panie i Panowie!

Serdecznie pozdrawiam uczestników tego ważnego spotkania, które na nowo uwidocznia, że jednym z największych aktualnych wyzwań dla nas jest pokonanie głodu, braku bezpieczeństwa żywnościowego oraz niedożywienia w epoce covid -19.

Ta pandemia postawiła nas w obliczu niesprawiedliwości systemowych, które podkopują naszą jedność jako rodziny ludzkiej. Nasi najubożsi bracia i siostry oraz ziemia, nasz wspólny dom, która «protestuje z powodu zła, jakie jej wyrządzamy nieodpowiedzialnym wykorzystywaniem i rabunkową eksploatacją dóbr, które Bóg w niej umieścił» (1), wymagają radykalnej zmiany.

Rozwijamy nowe technologie, za pomocą których możemy zwiększyć zdolności planety do wydawania owoców, a mimo to wciąż eksploatujemy przyrodę tak, iż powodujemy jej wyjałowienie (2), poszerzając w ten sposób nie tylko pustynie zewnętrzne, lecz także wewnętrzne pustynie duchowe (3). Produkujemy żywność wystarczającą dla wszystkich ludzi, jednak wielu pozostaje bez swego chleba powszedniego. To «jest prawdziwy skandal» (4), zbrodnia, która narusza podstawowe prawa człowieka. Toteż obowiązkiem wszystkich jest wykorzenienie tej niesprawiedliwości (5) poprzez konkretne działania i dobre praktyki oraz poprzez odważną politykę lokalną i międzynarodową.

W tej perspektywie ważną rolę odgrywa staranna i prawidłowa transformacja systemów żywnościowych, która powinna doprowadzić do tego, aby były w stanie zwiększyć odporność, wzmocnić lokalne gospodarki, poprawić odżywianie, ograniczyć marnowanie żywności, oferować zdrowe i dostępne dla wszystkich diety żywieniowe, być ekologicznie zrównoważone i szanować lokalne kultury.

Jeżeli chcemy zagwarantować podstawowe prawo do odpowiedniego poziomu życia (6) oraz wywiązać się z naszych zobowiązań do osiągnięcia celu, jakim jest całkowite wyeliminowanie głodu (7), nie wystarczy produkowanie żywności. Potrzebne są nowa mentalność i nowe integralne podejście (8) oraz planowanie systemów żywnościowych, które będą chroniły ziemię i utrzymywały w centrum godność osoby; które będą zapewniały wystarczającą ilość żywności na poziomie światowym i promowały godną pracę na poziomie lokalnym; i które będą karmiły świat dzisiaj, nie szkodząc przyszłości.

Ważne jest przywrócenie centralnej pozycji sektora wiejskiego, od którego zależy zaspokojenie wielu podstawowych potrzeb ludzkich, i jest sprawą pilną, aby sektor «rolno-hodowlany» odzyskał priorytetową rolę w procesie podejmowania decyzji politycznych i gospodarczych, mających na celu nakreślenie ram tworzącego się procesu «nowego startu» po pandemii. W tym procesie drobni rolnicy i rodziny rolników winni być postrzegani jako uprzywilejowane podmioty. Ich tradycyjna wiedza nie powinna być pomijana ani ignorowana, natomiast ich bezpośrednie uczestnictwo pozwala im lepiej zrozumieć własne priorytety i rzeczywiste potrzeby. Ważne jest ułatwienie drobnym rolnikom i rodzinnym gospodarstwom rolnym dostępu do usług niezbędnych do produkcji, zbytu i korzystania z zasobów rolnych. Rodzina jest zasadniczym elementem systemów żywnościowych, bowiem w rodzinie «człowiek uczy się korzystać z płodów ziemi, nie nadużywając ich, i odkrywa najlepsze narzędzia do upowszechniania stylów życia szanujących dobro osobiste i zbiorowe» (9). Uznanie tego winno być wspierane przez politykę i inicjatywy, które będą w pełni zaspokajały potrzeby kobiet wiejskich, promowały zatrudnienie ludzi młodych i polepszały warunki pracy rolników na obszarach najuboższych i najbardziej odległych.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że indywidualne interesy gospodarcze, zamknięte i sprzeczne — ale silne (10) — uniemożliwiają nam nakreślenie systemu żywnościowego, który by odpowiadał wartościom wspólnego dobra, solidarności i «kulturze spotkania». Jeżeli chcemy utrzymać owocny multilateralizm (11), fundamentalne znaczenie ma system żywnościowy oparty na odpowiedzialności, na sprawiedliwości, na pokoju i na jedności rodziny ludzkiej (12).

Kryzys, z jakim obecnie się zmagamy, jest w rzeczywistości jedyną sposobnością, aby zapoczątkować autentyczne, śmiałe i odważne dialogi (13), badając korzenie naszego niewłaściwego systemu żywnościowego.

W czasie tego spotkania mamy za zadanie urzeczywistnienie marzenia o świecie, w którym chleb, woda, lekarstwa i praca będą spływały w obfitości i docierały najpierw do najbardziej potrzebujących. Stolica Apostolska i Kościół katolicki oddadzą się na służbę temu szlachetnemu celowi, oferując swój wkład, łącząc siły i wolę, działania oraz mądre decyzje.

Proszę Boga, aby nikt nie pozostał w tyle, aby każdy człowiek mógł sprostać swoim podstawowym potrzebom. Oby to spotkanie, mające na celu odnowę systemów żywnościowych, dodało nam otuchy do tworzenia społeczeństwa pokojowego i dostatniego oraz do zasiewania ziaren pokoju, które umożliwią nam prawdziwe braterstwo (14).

Watykan, 26 lipca 2021 r.

Franciszek

Przypisy

1. Papież Franciszek, encyklika Laudato si’ poświęcona trosce o wspólny dom, n. 2, 2015 r.

2. Por. Paweł vi , list apost. Octagesima adveniens, n. 21, 1971 r.

3. Por. Benedykt xvi , homilia z okazji inauguracji pontyfikatu, 2005 r.

4. Papież Franciszek, encyklika Fratelli tutti o braterstwie i przyjaźni społecznej, n. 189, 2020 r.

5. Por. Papież Franciszek, przesłanie z okazji sesji inauguracyjnej 40. Konferencji Generalnej Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa ( fao ), 2017 r.

6. Por. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, Powszechna deklaracja praw człowieka, 1948 r.

7. Por. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, Przekształcić nasz świat — Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju, 2015 r.

8. Por. Papież Franciszek, przesłanie na Światowy Dzień Wyżywienia, 2019 r.

9. Por. tamże.

10. Por. enc. Fratelli tutti, nn. 12, 16, 29, 4, 52.

11. Por. tamże, n. 174.

12. Papież Franciszek, przesłanie wideo z okazji 75. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, 2020 r.

13. Por. enc. Fratelli tutti, nn. 201-203.

14. Por. tamże, n. 2.